Thủy đậu là bệnh hay gặp khi chuyển mùa từ mùa xuân sang mùa hè và có khả năng lây lan nhanh chóng. Bệnh xảy ra phần nhiều ở trẻ em, nhưng cũng không ít người lớn mắc bệnh này. Tuy không nghiêm trọng nhưng nếu điều trị không đúng cách bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy chúng ta hãy tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và những biện pháp phòng lây nhiễm khi bị mắc bệnh Thủy đậu.
- Bệnh Thủy đậu là gì?
Thủy đậu là bệnh cấp tính do nhiễm vi rút Varicella Zoter. Vi rút có khả năng sống được vài ngày trong vẩy thủy đậu khi bong ra. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, xảy ra quanh năm nhưng số mắc tăng mạnh từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm khi độ ẩm không khí cao tạo điều kiện thuận lợi cho vi rút gây bệnh phát tán và lây lan.
- Bệnh Thủy đậu lây truyền như thế nào?
Bệnh Thủy đậu rất dễ lây lan, lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp thông qua tiếp xúc trực tiếp, qua dịch tiết mũi họng, dịch từ nốt phỏng thủy đậu.
Thời kỳ lây truyền của bệnh là 1 - 2 ngày trước khi phát ban và trong vòng 5 ngày sau khi xuất hiện nốt bọng nước đầu tiên. Bệnh thường kéo dài từ 7 - 10 ngày.
- Triệu chứng của bệnh Thủy đậu như thế nào?
Bệnh thủy đậu sẽ xuất hiện 10 - 14 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh, khởi phát bệnh thường đột ngột với triệu chứng nổi mụn nước, mụn nước nổi ở vùng đầu mặt, chi và thân, mụn nước xuất hiện rất nhanh trong vòng 12 - 24 giờ có thể nổi toàn thân. Mụn nước có kích thước từ l - 3 mm đường kính, chứa dịch trong, tuy nhiên những trường hợp nặng mụn nước sẽ to hơn hay khi nhiễm thêm vi trùng mụn nước sẽ có màu đục do chứa mủ.
Bên cạnh mụn nước trẻ nhỏ thường kèm sốt nhẹ, biếng ăn nhưng ở người lớn hay trẻ lớn thường kèm sốt cao, đau đầu, đau cơ, nôn ói. Bệnh sẽ kéo dài từ 7 - 10 ngày nếu không có biến chứng, các nốt rạ sẽ khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo, nhưng nếu bị nhiễm thêm vi trùng mụn nước có thể để lại sẹo.
Ban ngứa có thể là dấu hiệu đầu tiên của cơn bệnh. Sốt nhẹ, nhức đầu và mệt mỏi là điều thông thường. Người bị nhiễm bệnh có thể bị từ chỉ vài mụn đến vài trăm mụn trái rạ trên thân thể.
Khi bị bệnh thường có biểu hiện mệt mỏi, nhức đầu, sốt nhẹ, chảy nước mũi, đau họng và trên da xuất hiện các nốt ban đỏ bắt đầu ở vùng đầu, mắt rồi lan ra toàn thân.
Theo các chuyên gia, Thủy đậu ở trẻ sơ sinh là một bệnh nặng (nặng hơn so với thủy đậu trẻ em hoặc người lớn) với nguy cơ tử vong cao lên đến 30% do tổn thương đa cơ quan.
- Bệnh Thủy đậu có biến chứng nào hay gặp ?
Mặc dù đây là một bệnh lành tính, không có triệu chứng nặng nề ngoài những mụn nước lan tràn ngoài da. Tuy nhiên, bệnh có thể có nhứng biến chứng rất nguy hiểm.
Biến chứng nhẹ của bệnh là nhiễm trùng da nơi mụn nước, nặng hơn vi trùng có thể xâm nhập từ mụn nước vào máu gây nhiêm trùng huyết. Các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm não, viêm tiểu não... là các biến chứng có thể nguy hiểm đến tính mạng, hay để lại di chứng sau này.
Đặc biệt, thậm chí sau khi bệnh nhân đã khỏi bệnh, vi rút Varicella Zoter vẫn còn tồn tại trong các hạch thần kinh dưới dạng bất hoạt (ngủ đông). Nhiều năm sau đó, có thể là 10, 20, hay 30 năm sau, khi có điều kiện thuận tiện như sức đề kháng cơ thể kém hay có yếu tố gì khác, thì siêu vi này sẽ tái hoạt động trở lại và gây ra tổn thương của bệnh Zona, có người còn gọi là giời leo.
Phụ nữ mang thai nếu mắc bệnh thủy đậu sẽ rất nguy hiểm vì sẽ dễ bị biến chứng nặng, đặc biệt là viêm phổi. Khi phụ nữ mang thai bị thủy đậu ở 3 tháng đầu của thai kỳ, virus sẽ gây sẩy thai, hay khi sinh ra trẻ sẽ bị thủy đậu bẩm sinh với nhiều dị tật như đầu nhỏ, co gồng tay chân, bại não, sẹo bẩm sinh... Còn nếu bị trong những ngày sắp sinh hay sau sinh trẻ bị lây bệnh sẽ bệnh rất nặng với mụn nước nổi rất nhiều và dễ bị biến chứng viêm phổi.
5. Phòng chống bệnh Thủy đậu như thế nào?
Để chủ động phòng chống bệnh Thủy đậu, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Tiêm vaccine phòng bệnh Thủy đậu cho trẻ em từ 12 tháng tuổi.
- Hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh để phòng tránh lây lan.
- Những trường hợp mắc bệnh Thuỷ đậu cần được nghỉ học hoặc nghỉ làm từ 7 - 10 ngày bắt đầu từ khi phát hiện bệnh để tránh lây lan cho những người xung quanh.
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng các đồ dùng sinh hoạt riêng, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
- Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, trường học, vật dụng sinh hoạt bằng các chất sát khuẩn thông thường.
Tiêm vắc xin phòng bệnh Thủy đậu là biện pháp phòng tránh bệnh hiệu quả và lâu dài nhất. Vì vậy, trẻ em và người lớn, đặc biệt là phụ nữ trước khi mang thai hãy tiêm vắc xin phòng bệnh Thủy đậu để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.