!important; Tai nạn thương tích ở trẻ em là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong, để lại di chứng tàn tật suốt đời cho trẻ. Phần lớn các trường hợp tai nạn thương tích trẻ em xảy ra là do sự bất cẩn của người lớn. Với bản tính thường hiếu động, thích tò mò, nghịch ngợm và chưa có kiến thức, kỹ năng, phòng tránh nên trẻ em rất dễ bị tai nạn thương tích. Nếu người lớn bất cẩn trong quá trình chăm nom trẻ thì dù ở môi trường nàotrẻ vẫn có thể gặp những nguy cơ xảy ra tai nạn như: bỏng nước sôi, nuốt phải dị vật, bị điện giật do cho tay vào ổ điện, ngã cầu thang…
Với sự nguy hiểm cùng những hậu quả nặng nề, các bậc phụ huynh, cha mẹ cần chú ý việc bảo vệ, phòng ngừa cho trẻ ngay tại chính ngôi nhà của mình. Các biện pháp cơ bản phòng chống tai nạn thương tích trong nhà cho trẻ cần được quan tâm và thực hiện:
!important; 1. Phòng tránh ngã
Biện pháp phòng tránh
Cửa sổ phải có chấn song để trẻ không chui qua được, làm cửa chắn ở đầu và cuối cầu thang khi có trẻ dưới 6 tuổi. Cầu thang phải có lan can chắc chắn với chấn song đảm bảo trẻ không chui qua được hoặc trèo lên. Sử dụng gạch chống trơn trượt để lát gạch phòng tắm, lối đi lại trong nhà. Sân, cổng, ngõ cần làm bằng phẳng, không trơn trượt.
!important; Sơ cấp cứu
Vết thương sưng, bầm tím: cần đắp khăn lạnh hoặc bọc đá.
Vết thương hở hoặc chảy máu: rửa sạch bằng nước muối sinh lý hoặc nước sát trùng nếu có và băng ép lại. Xin tư vấn bác sỹ về tình trạng vết thương.
Bong gân: đắp khăn lạnh hoặc chườm đá, băng cố định, hạn chế vận động.
Gãy xương và chấn thương nặng khác: Bất động xương gãy bằng các nẹp sẵn có, gọi cấp cứu. Trong khi chờ đợi cấp cứu: tránh di động trẻ, đặt trẻ nằm thẳng, đầu hơi thấp hơn chân, nghiêng mặt trẻ về một bên để khi trẻ có nôn trớ, hoặc chảy máu thì chất lỏng không chảy vào miệng tránh cho trẻ bị sặc, không được cho trẻ ăn, uống bất cứ thứ gì.
2. Phòng tránh thương tích do các vật sắc nhọn
Biện pháp phòng tránh
Trẻ nhỏ rất thích khám phá, tìm tòi mọi vật xung quanh nên rất có nguy cơ bị các vật nhọm đâm, cắt vào người. Vì vậy cần sắp xếp gọn gàng các vật sắc nhọn (dao, kéo), các dụng cụ lao động (cày, bừa, liềm, hái...) trong giá treo, ngăn kéo ngoài tầm với của trẻ hoặc kho có khóa để không gây thương tích cho trẻ; bịt các góc nhọn ở cạnh bàn khi nhà có trẻ nhỏ dưới 6 tuổi.
Sơ cấp cứu
Nhanh chóng rửa sạch vết thương cầm máu bằng gạc sạch, sát trùng sau đó đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý.
3. Phòng tránh sặc hóc, dị vật đường thở
!important; Biện pháp phòng tránh
Trẻ nhỏ rất dễ bị ngạt và tắc đường thở khi nuốt hoặc nhét các vật gây tắc đường thở vào miệng mũi. Để phòng tránh bố mẹ cần chú ý không cho trẻ nghịch các vật nhỏ tròn như đồng xu, viên bi, cúc, hạt trái cây... cho trẻ ăn nhuyễn không lẫn xương, khi ăn không được cười đùa. Dạy trẻ nhỏ không được dùng túi nilong, chăn gối chùm lên đầu.
Sơ cấp cứu
Nhanh chóng lấy dị vật ra khỏi mũi miệng trẻ.
Để trẻ cúi hoặc nằm sấp trên đùi, đầu thấp hơn cơ thể.
Vỗ nhiều lần vào lưng giữa hai vai trẻ để dị vật bật ra.
Nếu trẻ bất tỉnh phải hà hơi thổi ngạt miệng – miệng hoặc miệng mũi và chuyển ngay tới cơ sở y tế gần nhất.
!important; 4. Phòng tránh ngộ độc
Biện pháp phòng tránh
Đảm bảo an toàn thực phẩm, không để trẻ ăn phải thức ăn ôi thiu. Nên có tủ đựng thuốc để ở vị trí ngoài tầm với của trẻ dưới 6 tuổi. Các chất độc như xăng, dầu hỏa, thuốc trừ sâu, các chất diệt côn trùng, chất tẩy rửa và bột giặt để trong kho có khóa để trẻ không tiếp cận được.
Sơ cấp cứu
Nếu trẻ uống phải các chất độc như dầu hỏa thuốc diệt côn trùng, chất tẩy rửa... phải gây nôn ngay cho trẻ và đưa tới cơ sở y tế để cấp cứu kịp thới.
5. Phòng tránh bỏng, điện giật
Biện pháp phòng tránh
Dây dẫn điện phải được đi ngầm trong tường hoặc phải có vỏ bọc chắc chắn, đảm bảo an toàn; các công tắc điều khiển. Cầu chì, ổ cắm được lắp đặt ngoài tầm với của trẻ dưới 6 tuổi, có hộp bảo vệ hoặc nắp đậy an toàn.
Khu bếp nên riêng biệt hoặc có cửa ngăn hoặc khóa để trẻ dưới 6 tuổi không tiếp xúc được bếp lửa, bình ga. Đèn, diêm, bật lửa, đồ đựng thức ăn nóng, phích nước nóng cần sắp xếp để ở ngoài tầm với của trẻ dưới 6 tuổi. Không để trẻ dưới 6 tuổi trong nhà tắm một mình, tắt bình nóng lạnh khi không sử dụng. Các hố vôi tôi cần có rào chắn an toàn không để trẻ tiếp cận.
!important; Sơ cấp cứu
* Sơ cứu điện giật
Chú ý không chạm vào nạn nhân và đề phòng nạn nhân ngã văng ra.
Nhanh chóng tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện băng các vật dụng không dẫn điện ( thanh tre, gỗ khô, nhựa...) hoặc ngắt nguồn điện bằng mọi cách như rút phích cắm, dập cầu dao, tắt công tắc...
Nếu nạn nhân bất tỉnh phải kêu gọi mọi người giúp đỡ, tiến hành ép tim ngoài lồng ngực và hà hơi thổi ngạt ngay lập tức và kiên trì. Và chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế càng nhanh càng tốt.
* Sơ cứu bỏng
Nhanh chóng để vùng bị bỏng ngâm vào chậu nước nguội sạch ( lưu ý không dùng đá lạnh) hoặc đưa vùng bỏng vào dưới vòi nước và xả nước cho vòi chảy nhẹ nhàng trong khoảng 15 – 20 phút giúp vết bỏng được dịu đau rát, giảm sưng, giảm độ sâu của bỏng và làm sạch vùng bỏng tránh bị viêm.
!important; Dùng gạc vô khuẩn hoặc miếng vải sạch băng vùng bị bỏng lại, tránh bụi bẩn vào vết bỏng.
Nếu vết bỏng nhẹ, diện tích da bị bỏng nhỏ, thì sau một thời gian chăm sóc tại nhà da vùng bỏng có thể tự liền lại nhưng nếu bỏng rộng năng hơn thì sau khi sơ cứu cần nhang chóng đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để kịp thời điều trị.
Lưu ý khi bị bỏng không bôi các loại như muối, kem đánh răng, mỡ trăn... sẽ làm vết bỏng trở lên nặng và dễ viêm nhiễm nặng hơn.
5. Phòng tránh đuối nước
Biện pháp phòng tránh
Đảm bảo ao, hố chứa nước, hố vôi, cống thoát nước trong khu vực xung quanh nhà phải có hàng rào chắc chắn ngăn trẻ tiếp cận. Giếng nước, bể nước hoặc các đồ dùng chứa nước khác phải có nắp đậy an toàn; không để trẻ dưới 6 tuổi một mình trong buồng tắm. Tốt nhất là dạy trẻ biết bơi càng sớm càng tốt.
Sơ cấp cứu
Khi phát hiện thấy người đuối nước cần hô hoán kêu mọi người ứng cứu. Tuyệt đối không nhảy theo xuống mà phải nhanh chóng tìm cách đưa nạn nhân vào bờ một cách an toàn như ném phao, đưa gậy dài, dây thừng...
Đặt nạn nhân nằm chỗ thoáng khí.
Cởi bỏ quần áo ướt đắp bằng khăn khô.
Nếu nạn nhân bất tỉnh, kiểm tra xem còn thở không bằng cách quan sát chuyển động của lồng ngực.
!important; + Nếu còn thở được đặt nạn nhân nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra.
+ Nếu lồng ngực không chuyển động tức là nạn nhân ngưng thở, hãy thổi ngạt miệng qua miệng. Sau đó kiểm tra mạch cổ, mạch bẹn xem có đập không; nếu không bắt được mạch tức là nạn nhân đã ngưng tim, phải ép tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức. Phối hợp ép tim và thổi ngạt liên tục trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.
Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế ngay cả khi nạn nhân có vẻ bình thường hoặc đã hồi phục hoàn toàn sau sơ cứu vì nguy cơ khó thở thứ phát có thể xảy ra vài giờ sau khi ngạt nước.
6. Phòng tránh bị động vật cắn, đốt hút
Biện pháp phòng tránh
!important; Nên phát quang xung quanh nhà, vật nuôi trong nhà phải được nuôi giữ đảm bảo an toàn cho trẻ và phải được tiêm phòng theo đúng quy định. Cần dạy bảo trẻ không nên trêu chọc khi vật nuôi đang ăn, đang ngủ hay cho bú, chăm sóc con.
Phòng chống hóc sặc ở trẻ nhỏ: Không để các đồ vật nhỏ như đồng xu, cúc áo, đồ chơi trong tầm với của trẻ. Lưu ý khi cho trẻ nhỏ ăn các đồ ăn dễ gây nghẹn, dính, thạch, hoa quả có hạt như vải, nhãn…
Sơ cấp cứu
Rửa sạch vết cắn bằng nước và xà phòng hay bất cứ loại nước sạch có săn nào, sau đó nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế để kịp thời xử lý.
Ngoài việc cung cấp môi trường sống an toàn cho trẻ trong gia đình, trẻ cần luôn có sự quan tâm giám sát, trông nom của bố mẹ hoặc người trông trẻ, để giảm tối đa khả năng trẻ có thể tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ một cách dễ dàng. Cần dạy cho trẻ biết về các yếu tố nguy cơ và các biện pháp phòng chống thương tích thông qua các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
Còn rất nhiều nguy cơ dẫn đến tai nạn thương tích ở trẻ em, cách phòng ngừa hiệu quả nhất là sự quan tâm chú ý của người lớn khi trông trẻ, người lớn luôn phải nhớ rằng “tai nạn thương tích có thể xảy ra với trẻ bất cứ lúc nào và bất cứ ở đâu”. Chỉ một phút thiếu tập trung, có thể dẫn đến hậu quả vô cùng nghiêm trọng cho trẻ nhỏ.